Đã từ lâu, tôi có thói quen vác ba-lô lên Đà Lạt một mình. Quen thuộc là thế nhưng sau mỗi chuyến đi, thành phố mù sương này lại đem đến cho tôi những cảm xúc khác lạ, đủ nhớ, đủ khắc khoải, đủ để mơ về những cuộc hành trình tiếp theo.
Không phải ngẫu nhiên người ta gọi Đà Lạt là thiên đường tình yêu. Vẻ lãng mạn của khung cảnh núi đồi, rừng thông xanh ngát, cái mát lạnh trên da thịt, cái từ tốn của không gian lẫn thời gian đã lôi kéo biết bao người yêu nhau từ khắp nơi về đây. Bao chuyện tình từ đó nảy mầm và được vun đắp thêm trong lòng thành phố này.
Với tôi, Đà Lạt còn là vùng đất của cô đơn, của những nỗi ám ảnh về kỷ niệm. Dù vậy, đó là nỗi cô đơn tuyệt vời. Nó lãng đãng trong lòng, lửng lơ trong không khí, không thốn đau mà an bình. Một mình ở Đà Lạt, bạn sẽ thấy thời gian chậm lại để chiêm nghiệm từng khoảnh khắc rất nhỏ của đời sống. Tôi đã nhiều lần độc hành giữa Đà Lạt, giữa dòng tình nhân trên phố, tìm cho mình một hành trình không người đồng hành.
TÀ NUNG, HOÀNG HÔN CAO NGUYÊN VÀ CHUYỆN TÌNH “SƠN NỮ” LIÊNG RƠWOA
Cao nguyên Lâm Đồng có hàng trăm con thác ngày đêm ầm ĩ. Một số đã quá nổi tiếng, hầu như ai lần đầu đến đây cũng phải ghé qua như Datanla, Cam Ly, Prenn… một số vẫn còn ẩn mình, chưa được nhiều người biết tới. Vốn yêu thiên nhiên và thích khám phá, dĩ nhiên tôi chọn những nơi thưa vắng, hoang sơ, dịch vụ du lịch vẫn chưa phát triển nhiều. Một trong số đó là Liêng Rơwoa.
Liêng Rơwoa là ngọn thác hùng vĩ cách trung tâm Đà Lạt chừng 25km về hướng thị trấn Nam Ban, Lâm Hà. Ngọn thác gắn liền với truyền thuyết nàng sơn nữ K’ho chờ chồng đi chinh chiến. Tấm lòng thủy chung cùng tiếng hát của nàng đã khiến cả đàn voi phải phủ phục mà hóa đá. Từ trên đỉnh thác nhìn xuống, bạn sẽ thấy những tảng đá lô nhô bên dưới, tựa như đàn voi đang quỳ phục. Tên gọi “thác Voi” có từ đó.
Dòng nước Liêng Rơwoa cuộn trào từ đỉnh thác, đổ cuồn cuộn xuống độ cao 30m để tạo nên dòng suối hiền hòa phía dưới
Lần đầu đến Liêng Rơwoa, tôi không thể không sửng sốt trước sự kỳ vĩ của nó. Dòng nước chảy xiết từ thượng nguồn mùa mưa chợt đứt gãy, đổ ào cuồn cuộn xuống từ độ cao hơn 30m, tạo thành màn nước trắng xóa. Để chinh phục một ngọn núi hay thác khác, chúng ta phải tìm đến đỉnh. Nhưng riêng Liêng Rơwoa, chinh phục nó nghĩa là tìm đến chân thác. Tôi thót tim khi lần mò theo 145 bậc thang trơn ướt và rêu bám, xuyên qua những tán cây rậm rạp, những con suối nhỏ hai bên đường… để rồi sau đó nín thở trước khung cảnh trước mắt.
Liêng Rơwoa hiện ra không giấu giếm, ào ạt tuôn, tung bọt nước bay khắp cả không gian làm tôi ướt sũng. Tôi len vào một hang động, chạm vào làn nước và nghe âm thanh cuồng nộ của Liêng Rơwoa một cách gần nhất.
Cuồng nộ là thế nhưng khi chạm đất, Liêng Rơwoa tạo thành dòng suối hiền hòa chảy vào rừng sâu. Đôi ba cậu trai trẻ bản địa thường ngồi dưới gốc cây trên dòng suối câu cá. Cảnh tượng đẹp như tranh vẽ. Tôi chợt không còn thấy mình là kẻ độc hành. Liêng Rơwoa đã làm suy nghĩ đó tan biến từ lúc nào không hay.
Rời Liêng Rơwoa, tôi theo đèo Tà Nung trở về. Trời đã xế chiều. Đoạn qua khỏi đồi Yên Ngựa chừng vài ba cây số có một khoảnh đất nhỏ doi ra phía vực thẳm. Tôi dừng xe ở đó đợi hoàng hôn. Từ trên cao nhìn xuống thung lũng, nắng dần tắt chia thành từng mảng đậm nhạt trên những con đồi, những ngôi nhà nhỏ phía xa. Ráng chiều ẩn hồng trên bầu trời khoác cho cao nguyên một sắc áo lộng lẫy. Tôi chưa bao giờ thấy lòng bình yên đến vậy, chợt lẩm nhẩm lời hát của Minh Kỳ: “Lắng nghe chiều xuống thành phố mộng mơ”.
Từ lần đó trở đi, mỗi khi lên Đà Lạt, tôi lại dành chút thời gian để đi qua Tà Nung, để những con dốc khúc khuỷu, những rừng thông bạt ngàn, những con đồi xanh mát… cho mình lại hoàng hôn năm cũ.
GỌI NẮNG TRÊN ĐỈNH MÙA ĐÔNG – HÒN BỒ
Có hai điều tôi tự nhủ phải thực hiện được ở Đà Lạt, đó là ngắm bình minh và hoàng hôn. Nhờ Liêng Rơwoa, tôi đã thực hiện được một. Điều còn lại, tôi phải leo lên tận đỉnh đồi Hòn Bồ ở phía Đông Đà Lạt để thỏa ước mong.
Tôi để báo thức lúc 3h30. Chuyến đi vượt thác hôm qua khiến tôi khá ê ẩm. Việc thức dậy khi trời còn tối đen và bên ngoài lạnh buốt do trời vừa mưa lúc khuya thật không dễ chút nào. Nhưng hạ quyết tâm, tôi bật dậy, vệ sinh cá nhân, chuẩn bị áo ấm, đèn pin, đồ ăn, thức uống rồi thẳng tiến đến Hòn Bồ.
Theo đường Trần Hưng Đạo về hướng Trại Mát chừng 7km, rẽ trái vào đường lên đèo Khánh Lê hay còn gọi là đèo Omega (nối liền Khánh Hòa và Lâm Đồng), chạy thêm một đoạn, chú ý bên phải có một biển hiệu lớn của Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Tân Tiến. Men theo con đường mòn vào hợp tác xã chừng vài chục mét, đỉnh Hòn Bồ nằm bên tay phải là ngọn đồi cao nhất trong khu vực này. Phía đối diện là làng hoa Thái Phiên đang còn ngủ trong rực rỡ ánh đèn. Để tăng năng suất trồng trọt, người ta thường dùng đèn để kích thích sinh trưởng cho cây. Cả làng hoa vì thế mà lung linh trong đêm.
Từ trên cao nhìn xuống, Đà Lạt đẹp như tranh vẽ với những mái ngói nhấp nhô và vườn hoa vàng rực rỡ
Tôi chọn một khoảng đất trống để dựng xe và bắt đầu leo lên đỉnh với đèn pin trong tay. Lúc này là 4h, trời vẫn tối đen như mực. Ngọn đồi không quá cao nhưng cũng không dễ dàng chinh phục vì dốc và trơn do sương ướt mặt đất. Cảm giác đi giữa rừng thông, không biết điều gì đang chờ đợi phía trước còn hơn cả sợ hãi. Tuy vậy, tôi tin Đà Lạt hiền hòa nên cứ vậy mà bước tiếp.
Sau chừng 40 phút mò mẫm, tôi đã đến điểm cao nhất của ngọn đồi. Sương ướt đẫm tóc tôi khi nào không hay. Gió cứ rít lên từng cơn tê tái. Đây đích thị là đỉnh mùa đông, tôi chợt nghĩ vậy. Tôi mở la bàn tìm hướng Đông để chờ mặt trời lên. Trời mỗi lúc một sáng, đã thấy rõ bên dưới thung lũng. Những dải mây sương quện đặc trên đỉnh núi phía xa. Tôi hồi hộp nhìn về hướng Đông. Thời gian cứ trôi, trời đã sáng hẳn nhưng âm u, chỉ có sương mù và lất phất mưa. Mặt trời đã bị che khuất. Không một tia nắng nào đến vào đầu ngày mới, làm ửng hồng biển mây như trong những tấm ảnh mà các nhiếp ảnh gia đã ghi lại. Tôi kém may mắn khi đến đây trong mùa mưa bão. Nhưng không sao, dù gì cũng đã được chào rạng đông. Đà Lạt là vậy, luôn khiến người ta phải trở lại, dù đôi khi chỉ để gọi nắng.
Ngắm sắc hoa trong buổi sáng sớm, cảm giác thật thư thái và yên bình
ĐÀ LẠT – THỞ BẰNG NHẠC VÀ YÊU BẰNG NHẠC
Âm nhạc làm cho Đà Lạt trở nên đáng yêu hơn bao giờ hết. Dù đi bất cứ đâu ở thành phố này, lúc lên xe đò, vào quán cà-phê, ngang qua cửa hiệu tạp hóa… đều nghe thấy nhạc. Những bản nhạc vang lên dung dị rồi lấn vào hồn. Man mác. Tôi nhiều lần tự hỏi tại sao người Đà Lạt yêu nhạc, đặc biệt là nhạc của những ngày tháng cũ, đến vậy? Có phải đó cũng là tâm tình, là cốt cách của người dân xứ này? Tôi yêu nhạc Lê Uyên Phương từ thời đại học. Là một người con Đà Lạt, Lê Uyên Phương đã thổi hân hoan, lạc quan vào những đớn đau, buồn tủi của cuộc đời. Lúc nào trên đường từ Sài Gòn lên Đà Lạt, tôi cũng rỉ rả nghe Lê Uyên Phương. Nhưng nói thật, những ca từ, giai điệu đó khi ở Đà Lạt thấm thía vô cùng. Chúng được viết từ núi đồi, chúng thuộc về nơi này.
Ở Đà Lạt, bình yên là những buổi sớm vận áo khoác, choàng thêm khăn len rồi rảo bước trong không khí lành lạnh trong lành, tạt vào quán cóc, nhâm nhi ly cà-phê nóng hổi và ngắm phố xá. Chỉ còn lại 3 quán cà-phê xưa nhất, giữ nguyên hiện trạng từ trước 1975 và mang đậm hồn cốt của Đà Lạt: Tùng, cà-phê 171 đường Phan Đình Phùng (108 Phan Đình Phùng) và quán bà Năm trên đường Phan Bội Châu. Trong số đó, có lẽ Tùng được biết tới nhiều hơn cả. Một phần vì quán gần ngay trung tâm khu Hòa Bình, một phần vì nhiều nghệ sỹ thường lui tới, có cả Trịnh Công Sơn, Khánh Ly, Tuấn Ngọc… Tôi gọi một ly bạc xỉu rồi an nhiên nhìn nắng bên ngoài qua khung cửa kính, trong veo như thủy tinh.
Đến Đà Lạt, đừng quên nhâm nhi ly cà-phê và ngắm cảnh phố núi
Buổi tối, tôi tìm đến nhạc quán Diễm Xưa trên đường Khe Sanh. Tôi đã trở lại đây rất nhiều lần, một phần là vì kỷ niệm, một phần do không gian nơi đây gần gũi, ấm cúng và còn vì sự tử tế mà các nghệ sỹ nơi đây dành cho âm nhạc. Đa phần các ca khúc được hát là của Trịnh Công Sơn, Phạm Duy, Lê Uyên Phương… Trong ánh sáng mờ nhạt của nến, cái lạnh se se, cô ca sỹ cất lên lời ca như một thứ thuốc phiện đầy si mê, khắc khoải.
“… chiều này về thiếu anh
chiều này về vắng tanh
màu trời chiều màu lá vẫn xanh
áng mây còn trôi
nhưng em đã âu sầu
dang đôi tay ôm vào đớn đau
anh anh ơi sao lòng tắt mau…”
Tôi không biết vì sao mình yêu Đà Lạt đến vậy. Yêu cuồng say. Biết bao lần tôi đến đây; từ mùa giá rét tháng Chạp, mùa nắng ấm tháng Hai cho đến mùa mưa bão âm u tháng Tám; từ lúc vui, lúc buồn cho đến lúc hoàn toàn trống rỗng; Đà Lạt vẫn yêu kiều, mỹ miều, vẫn ôm ấp và cho tôi thấy mình được hiện diện trong những thời khắc hiện tại đẹp đẽ. Một người tình không bao giờ cũ, của riêng tôi.
Tôi tin rằng, bạn cũng muốn đến miền đất quen thuộc này. Đà Lạt lúc đó sẽ lắng nghe và ve vuốt bạn cùng những nỗi niềm, nếu có, tốt hơn cả một tri kỷ. Bạn có quyền thử đến Đà Lạt một mình, như tôi.
TIP CHO BẠN
– Để thuận tiện và tận dụng được thời gian nghỉ cuối tuần, bạn nên bắt xe từ TP. HCM đi Đà Lạt chuyến 23h khuya thứ Sáu. Đến nơi khoảng 5h sáng, xe trung chuyển đưa bạn về khách sạn gửi đồ và thuê xe máy để bắt đầu hành trình. Bạn có thể trở về Sài Gòn bằng chuyến 12h hoặc 23h Chủ nhật.
– Nếu muốn ngắm hoa dã quỳ, bạn lên Đà Lạt vào tháng 10 hoặc 11. Từ tháng 5 cho đến cuối tháng 9 là mùa mưa, thời tiết ban ngày khá nóng và mưa nhiều. Tháng 12 lạnh nhất trong năm. Mùa hoa mai anh đào thường vào tháng 1, 2.
– Những món ăn không nên bỏ qua: bánh tráng nướng, bánh mỳ nướng muối ớt, bánh mỳ xíu mại, bánh căn, sữa đậu nành, kem dừa trái cây.
Bài và ảnh: LƯU THIỆN
Her World Việt Nam
